قدس آنلاین- طی روزهای اخیر شنیده شد در راستای اجرای «طرحِ ساماندهیِ محوطه برج کبود و مدور» در شهر مراغه، قرار است روی سقف گنبدها بتون‌ریزی کنند. چندی پیش نیز خبر ایزوگام سقف مسجد جامع اردستان در رسانه‌ها منتشر شد که با مخالفت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این ایده لغو شد. این درحالی است که حتی گاه آثاری که به ظاهر در قالب اصولی و تخصصی مرمت شده و حتی تغییر کاربری داده‌اند نیز با مشکلاتی مواجه‌اند.

مهندس محمد جوادزاده از پیشکسوتان این حوزه با اشاره به نقاط ضعف و قوت درعرصه مرمت گفت:گرچه به لحاظ کیفیت به دلیل وضعیت آموزشی مناسب دانش آموختگان این رشته شرایط مطلوبی در جهان داریم، اما از نظر کمیت به دلیل حجم فراوان پروژه‌هایی که نیازمند مرمت است، شرایط خوبی نداریم. همچنین در سال‌های اخیر شاهد اقبال مردم به این عرصه به عنوان سرمایه گذار هستیم. درحالی که در گذشته تنها دولت و میراث فرهنگی به دنبال مرمت ابنیه و آثار به منظور حفاظت از آن‌ها بود. از این رو با ورود بخش خصوصی به حوزه مرمت به عنوان عرصه اقتصادی با کمبود نیروی متخصص و البته با تجربه مواجه هستیم که در این بخش نابسامانی هایی را به همراه داشته است.

این فعال حوزه مرمت اظهار کرد: من با ۲۶ سال سابقه حرفه‌ای در این عرصه باید همچنان کار بدون مزد انجام دهم که فقط آثار حفظ شود. در حالی که سرمایه‌گذاران پروژه با نگاه کاسبکارانه از گوشه و کنار کار می‌زنند. اینجاست که آنچه در حال نابودی است، تاریخ و فرهنگ ایرانی است؛ زیرا ما به نفس قصه‌های پشت هر پروژه مرمتی بی‌توجه‌ایم. درحالی که وقتی افراد به این بناها وارد می‌شوند باید یک قصه تاریخی را بشنوند و ببینند و این را درپروژه‌های مرمتی نداریم و تنها پوسته تاریخی باقی مانده است.

جواد زاده تأکید کرد: زمانی باید پول می‌دادیم تا آثار تاریخی را مرمت کنیم حال پول می‌دهیم تا با مرمت و تغییر کاربری‌های غیر اصولی میراث فرهنگی ما از بین برود. زمانی با نبود رسیدگی این آثار از بین می‌رفت و امروز با تزریق پول‌ها و سرمایه‌های بی هدف به این حوزه، شاهد نابودی آثار تاریخی هستیم.

وی همچنین ادامه داد: در زمان آغاز روند مرمت، متولی و بانی آن سازمان میراث فرهنگی محسوب می‌شود اما با تغییر کاربری در قالب‌هایی همانند هتل یا رستوران ثمره و خروجی آن با کاربری تجاری و گردشگری شناخته می‌شود. از این رو باید استانداردهای مطلوب کاربری نوین را نیز داشته باشد. این درحالی است که از معضلات امروز مرمت در کشور ما نبود تعامل و هماهنگی میان دستگاه‌های مرتبط است. برای نمونه وقتی سازمان میراث فرهنگی پروژه‌ای را تأیید می‌کند، کنار این قضیه کارشناس بهره بردار متخصصی و یا یک مهندس سازه آگاه از شرایط این پروژه وجود ندارد. همچنین افرادی که نقش تصمیم گیری در این روند را دارند، تنها به صرف مرمت به این قضیه نگاه می‌کنند. در حالی که قرار است این پروژه در آینده به عنوان هتل یا رستوران به کارگرفته شود، از این رو استانداردها و شرایط خاص خود را می‌طلبد. به این ترتیب گاه از این نظر کارشناسان میراث فرهنگی دچار ضعف بوده و هیچ ارتباطی با این سطح تخصصی نداشته‌اند. بنابر این برای انجام هر پروژه باید گروه‌های متخصص و مرتبط آن در کنار هم قرار بگیرند و آن‌ها باشند که حرف آخر را می‌زنند.

جواد زاده با اشاره به تجربیات فعالیت خود در دیگر کشورها افزود:در جامعه ما هنوز افراد به ارزش بناهای تاریخی واقف نیستند و هیچ برنامه‌ای برای گردش کاری این بناها از لحاظ اقتصادی نداریم. در آمریکا بنایی تاریخی را ۷-۶ یا ۱۲ میلیون دلار می‌خرند وقتی که روند مرمت به فرجام می‌رسد ارزش اقتصادی این بنا ۸۵ و۹۰ میلیون دلار می‌شود. در حالی که بهای خانه‌های تاریخی در کشور ما کمی بیشتر از خانه‌های امروزی است.